Mówienie o czasie w języku niemieckim

1. Proszenie innych o czas
Właściwe pytanie o godzinę w języku niemieckim jest bardzo proste. Jednakże, pytanie "Która godzina?" w języku niemieckim używa raczej innej struktury niż w języku angielskim.

Entschuldigung, wie spät ist es jetzt?
"Przepraszam, która jest godzina?"

Tutaj tak naprawdę mówi się "How late is it?". Dla osoby mówiącej po angielsku może się to wydawać dziwne pytanie, zwłaszcza rano, ale w Niemczech jest to całkowicie w porządku.

Innym, równie często spotykanym sposobem pytania o czas w języku niemieckim jest ten zwrot:

Wieviel Uhr haben wir?
"Która jest godzina?"

Jest to bliższe angielskiemu pytaniu, w szerokim tego słowa znaczeniu. Jeśli się nad tym zastanowić, powiedzenie "która godzina" i tak nie ma większego sensu. W języku niemieckim tłumaczy się to na "Ile mamy godzin?". To przynajmniej pasuje logicznie do całego liczenia godzin, które robią nasze zegary.

Podobnie jak w języku angielskim, można również uczynić każde pytanie do nieznajomego nieco bardziej uprzejmym poprzez dodanie przed nim "Czy wiesz". W języku niemieckim, to właściwie odwraca kolejność słów w zdaniu, więc kończymy z takim oto zwrotem:

Wissen Sie, wie spät es jetzt ist?
"Czy wiesz, która jest teraz godzina?".

Mówiąc o godzinach, kolejnym krokiem, który musimy wykonać, jest zrozumienie odpowiedzi. Nie ma sensu znać pytania, jeśli nie potrafimy!

2. Godziny po niemiecku
Duża klepsydra na ciemnym tle
Kiedy odmierzasz czas po niemiecku, wyobraź sobie, że język niemiecki nadał nazwy każdej z godzin na tarczy zegara. Na szczęście dla Ciebie, są to bardzo nudne nazwy.

Każda nazwa to po prostu liczba, od jednej do dwunastu, a często od jednej do dwudziestu czterech.

Es ist vier Uhr.
"Jest godzina czwarta."

Jetzt ist es sieben Uhr.
"Jest siódma."

Pamiętaj, że Uhr jest tutaj obowiązkowe. W niektórych przypadkach możesz z niego zrezygnować, ale nie teraz. Nie możesz powiedzieć odpowiednika "Jest czwarta".

W Niemczech zawsze zobaczysz zegar dwudziestoczterogodzinny używany w rozkładach jazdy, na znakach i innych oficjalnych informacjach. Wiele osób jednak nadal używa zegara dwunastogodzinnego w rozmowach między sobą.

Wymaga to odpowiednika tego, co w języku angielskim nazywamy "a.m." i "p.m.". Podczas gdy anglojęzyczni zapożyczają te terminy z łaciny, niemieckojęzyczni używają tutaj rodzimych niemieckich słów: vormittags i nachmittags.

Es ist knapp drei Uhr nachmittags.
"Jest już prawie trzecia po południu".

Tutaj język niemiecki jest dość elastyczny, ponieważ można podstawić morgens ("rano"), abends ("wieczór"), mittags ("po południu") lub nachts ("noc").

Es ist zwei Uhr nachts.
"Jest druga w nocy (druga w nocy)."

3. Minuty i sekundy
Mężczyzna wskazujący na zegarek na rękę
Następnym logicznym krokiem jest nauczenie się, jak połączyć mówienie o godzinach z mówieniem o minutach. W końcu są tylko 24 minuty w ciągu dnia, kiedy czas jest ostry jak godzina!

Es ist zwei Uhr zwanzig.
"Jest godzina dwudziesta."

Proste jak to! I faktycznie, jest to wspomniane wcześniej miejsce, w którym nie do końca trzeba za każdym razem wypowiadać słowo Uhr.

Es ist achtzehn fünfzig.
"Jest 18:50 (szósta pięćdziesiąt po południu)."

W języku niemieckim istnieje kilka różnych sposobów dzielenia godziny, tak aby nie pozostało Ci odczytywanie cyfr jak z zegara.

Słowo halb w języku niemieckim wygląda bardzo podobnie do "połowy", ale jest jedna rzecz, która naprawdę przeszkadza wielu uczącym się. Jeśli usłyszysz, że ktoś mówi halb sieben, nie oznacza to "wpół do siódmej". Zamiast tego oznacza to "w połowie drogi do siódmej" lub szóstej trzydzieści!

Jeżeli chodzi o kwadranse, potrzebne jest słowo das Viertel, które naprawdę odnosi się do kwadransa czegokolwiek, a nie tylko do godziny. Potrzebne będą również przyimki vor ("przed") i nach ("po"). Niemieckie przyimki mogą być dość skomplikowane, ale na szczęście są łatwe w odmierzaniu czasu! 

Es ist Viertel vor sechs.
"Jest za kwadrans szósta (pięć czterdzieści pięć)."

Es ist Viertel nach zehn.
"Jest kwadrans po dwudziestej (dziesięć-piętnaście)."

Czasami można usłyszeć, że ludzie po prostu mówią:

Viertel zwölf.

"Ćwiartka dwanaście."
Jest to właściwie coś, z czym wielu Niemców się myli, ponieważ to, czy jest używane, czy nie, zależy od regionu. Nawet jeśli nie wszyscy jej używają, jest ona nadal postrzegana jako powszechny sposób określania czasu w języku niemieckim. Jeśli uda Ci się to opanować, będziesz brzmiał jak prawdziwy rodowity Niemiec.

W tym konkretnym przykładzie, viertel zwölf oznacza jedenaście-piętnaście. Mylące, prawda? Ideą takiego określania czasu jest przekazanie informacji, że do dwunastej minął kwadrans. Wyobraź sobie, że masz okrągły tort i została tylko jedna czwarta. Powiedzielibyście:

Ein Viertel der Torte
"Jedna czwarta tortu".

Teraz zamień "tort" na zwölf, a będziesz miał ćwierć z dwunastu, czyli jedenaście-piętnaście. Można też powiedzieć: 

Drei viertel zwölf
"Trzy czwarte z dwunastu".

Z drugiej strony, można to zinterpretować jako jedenaście czterdzieści pięć, ponieważ trzy czwarte dwunastej już minęły.

Nie przejmuj się, jeśli nie zrozumiesz tego od razu. Jak wspomniano wcześniej, wielu Niemców w zachodniej części kraju również tego nie rozumie. 

To powinno wystarczyć! Jednak nauka mówienia o czasie po niemiecku to dopiero połowa sukcesu. Za pomocą słów i wyrażeń związanych z czasem możemy opisać o wiele więcej!

4. Opisywanie długości czasu
Kobieta myśląca o długości czasu
A co, jeśli nie jesteś konkretny w ogóle? Jak zgadujesz, ile czasu coś zajmuje?

Wie lange wird es dauern?
"Jak długo to potrwa?"

Wie lange bis wir fertig sind?
"Jak długo, aż skończymy?"

Takie pytania zadają sobie wszyscy, od dzieci podczas długich podróży samochodem po szefów zaglądających ci przez ramię na twój projekt.

Jeśli możesz, udzielenie miłej, niejasnej odpowiedzi może być doskonałym sposobem, aby brzmieć naturalnie i odsunąć w czasie prawdziwą odpowiedź, której może wymagać sytuacja.

Es wird ungefähr ein paar Stunden dauern.
"To zajmie około kilku godzin".

Es wird wahrscheinlich zwei bis drei Minuten dauern.
"Prawdopodobnie zajmie to około dwóch do trzech minut".

Jak widzisz, wszystko, czego naprawdę potrzebujesz do mówienia o czasie w języku niemieckim, to kilka kluczowych zwrotów, które możesz wsunąć do znanych Ci już schematów zdań.

A może jednak?

5. Kiedy to się stało?
Popraw słuchanie
Być może te niejasne odpowiedzi nie zaspokajają Twoich potrzeb, choć są naturalne. W pewnym momencie będziesz musiał wiedzieć, jak powiedzieć, o której godzinie pewne rzeczy mają miejsce.

Jest jeszcze jeden przyimek, z którym musisz sobie poradzić: um. Normalnie, oznacza on "około", ale kiedy odnosi się do czasu, oznacza "przy".

Das Konzert findet um zwölf Uhr statt.
"Koncert odbędzie się o dwunastej".

Pamiętaj, że używając wyrażeń czasowych, język niemiecki pozwala Ci na użycie czasu teraźniejszego prostego. Dla innych czasów, wyrażenia czasowe pozostają takie same jak koniugacja czasowników.

Wann ist das geschehen?
"Kiedy to się stało?"

Es hätte um acht Uhr zwanzig anfangen sollen.
"Powinno się zacząć o ósmej dwadzieścia."

6. Czas międzynarodowy w krajach niemieckojęzycznych
Samolot startujący z lotniska w pogodny dzień
W sposób, w jaki większość materiałów dydaktycznych o tym mówi, można by wybaczyć (być może) myślenie, że w Niemczech mówi się tylko po niemiecku. Kilka dodatkowych punktów dla Austrii i Szwajcarii.

Poza tymi krajami, niemiecki jest nawet oficjalny w części Włoch, Liechtensteinu i Belgii. Mówią nim także mniejszości niemieckojęzyczne w Kanadzie, USA, Rumunii, Namibii, Brazylii i Argentynie!

Oczywiście, aby opisać te społeczności i ułatwić komunikację między nimi, należy wziąć pod uwagę różnicę czasu.

Hat Belgien die selbe Zeitzone als Österreich?
"Czy Belgia jest w tej samej strefie czasowej co Austria?"

Nawet jeśli społeczności niemieckojęzyczne nie kontaktują się ze sobą bezpośrednio, język niemiecki jest studiowany na całym świecie dzięki potędze gospodarczej krajów niemieckojęzycznych w Europie.

Na szczęście wszystko, co musisz zrobić, gdy pytasz o czas w języku niemieckim w określonym miejscu, to użyć przyimka in, dokładnie tak jak w języku angielskim.

Wie spät ist es in Brasilien?
"Która jest godzina w Brazylii?"

7. Czas w niemieckich idiomach
Podstawowe pytania
Tak się składa, że wiele idiomów i powiedzeń związanych z czasem, które znasz już po angielsku, ma doskonałe, niemal słowo w słowo odpowiedniki w języku niemieckim. Te na przykład działają bezbłędnie:

Zeit ist Geld.
"Czas to pieniądz."

Der frühe Vogel fängt den Wurm.
"Wczesny ptak łapie robaka".

Besser spät als nie.
"Lepiej późno niż wcale."

Są jednak takie, których nie mamy w języku angielskim, powszechne choć w niemieckim:

Kommt Zeit, kommt Rat.
"Czas mija, a rada przychodzi".

Można to uznać za luźne tłumaczenie "Dobre rzeczy przychodzą do tych, którzy czekają". Jednak Rat oznacza tutaj raczej "radę" lub "rozwiązanie", a więc ten idiom tak naprawdę mówi ci, żebyś nie był pochopny w rozwiązywaniu swoich problemów.

Er ist pünktlich wie die Maurer.
"On jest tak punktualny jak budowniczy."

Anglicy zazwyczaj nie postrzegają pracowników budowlanych jako punktualnych. Co jest przyczyną?

W rzeczywistości jest to związane z końcem dnia pracy. Jak mówi historia, budowlańcy zwracają bardzo dużą uwagę na ostatnią minutę, w której muszą pracować, i jak tylko ten gwizdek zabrzmi, są już w drodze.