18 listopada 2025
Szybki rozwój technologii oraz digitalizacja stawiają przed tłumaczami nowe wyzwania. W Polsce, gdzie kultura i komunikacja międzynarodowa odgrywają istotną rolę, pytanie o przyszłość zawodu tłumacza nabiera szczególnego znaczenia. Czy tłumacze mają powody do obaw, czy raczej do zwięzłego przyjęcia nowych narzędzi technologicznych? Przeanalizujmy to zagadnienie, przyglądając się sytuacji w Polsce.
Wielu tłumaczy zadaje sobie pytanie: Jakie miejsce w ich pracy znajdzie technologia? W Polsce szeroko stosowanym narzędziem jest eTranslation, pochodzące z Komisji Europejskiej. To zaawansowane narzędzie tłumaczenia maszynowego jest wykorzystywane nie tylko przez tłumaczy unijnych, ale także przez wiele mniejszych organizacji, firm i innych instytucji. Dzięki niemu można zwiększyć wydajność pracy tłumacza poprzez redukcję czasu poświęcanego na szukanie odpowiednich wyrażeń.
Jednak sama technologia nie jest w stanie całkowicie zastąpić pracy ludzkiego specjalisty. Ostateczna wersja przetłumaczonego dokumentu wymaga często interwencji człowieka w celu weryfikacji poprawności i adekwatności tłumaczenia, co nazywane jest post-editingiem. To właśnie ten aspekt pracy, kreatywność i wrażliwość na kontekst kulturowy czyni tłumacza niezastąpionym.
Sztuczna inteligencja (AI) i tłumaczenie maszynowe mogą wydawać się z początku zagrożeniem dla zawodu tłumacza. W Polsce, podobnie jak w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej, wzrost użycia tego typu narzędzi jest zauważalny. Świadczy o tym chociażby wzrost procentowy dokumentów tłumaczonych przy ich pomocy.
Mimo to, tłumaczenie to coś więcej niż mechaniczne odwzorowanie słów. Wymaga ono zrozumienia niuansów językowych oraz kontekstów kulturowych. Automatyzacja nie jest w stanie zastąpić intuicji i wiedzy kulturowej tłumacza, co czyni ten zawód wciąż niezbędnym w wielu sytuacjach.
Polska jest krajem o bogatej tradycji językowej, gdzie wielu obywateli posługuje się kilkoma językami obcymi. To bardzo korzystna sytuacja na tle innych krajów Unii Europejskiej, ponieważ daje Polskiemu rynkowi pracy tłumaczy przewagę. Tłumacze są nie tylko specjalistami od przełożenia treści z jednego języka na drugi, ale często także mediatorami międzykulturowymi, co czyni ich pracę kluczową w wielu sektorach gospodarki.
To również sprawia, że polscy tłumacze są cenionymi pracownikami w międzynarodowych korporacjach oraz instytucjach unijnych. Ewolucja rynku tłumaczeń zachęca ich do dalszego podnoszenia kwalifikacji i biegłości w obsłudze technologii wspomagających ich pracę.
Edukacja i rozwój zawodowy przyszłych tłumaczy muszą nadążać za tempem zmian technologicznych. W Polsce rośnie liczba kursów i szkoleń dotyczących stosowania nowoczesnych narzędzi tłumaczeniowych, a same studia filologiczne i lingwistyczne dostosowują program nauczania do wymagań rynku pracy.
Uczelnie coraz częściej oferują specjalizacje z zakresu tłumaczeń wspomaganych komputerowo, co daje studentom możliwość zapoznania się z nowinkami technologicznymi. Dzięki temu przyszli tłumacze będą lepiej przygotowani do pracy w rzeczywistości, gdzie AI stanowi integralną część procesu tłumaczenia.
Podczas gdy technologia i AI stają się nieodzowną częścią procesu tłumaczenia, ludzki element działania nigdy nie będzie mniej istotny. Polscy tłumacze będą musieli adaptować się do zmieniających się warunków, przy jednoczesnym pielęgnowaniu tradycyjnych umiejętności.
W przyszłości, rola tłumacza może się przekształcić, stając się bardziej złożoną i uwzględniającą innowacyjne narzędzia, ale podstawowe wartości pracy tłumacza, takie jak precyzyjność, empatia i głębokie zrozumienie kulturowe, pozostaną niezmienne. Polska, z jej wielojęzycznością i bogatą tradycją translatorską, jest na dobrej drodze, aby sprostać tym wyzwaniom.
